Eens gevoeld is nooit vergeten

Wat is craniosacraal therapie: aanraken met aandacht.

Het is voor mij steeds weer bijzonder als ik word aangeraakt door een cranio therapeut. Het duurt even, maar dan zak ik in een andere laag, waar ik in contact kom met mijn eigen lichaam op een manier die ik zelf niet zo goed voor elkaar krijg. Het is een diepere laag, ergens tussen bewust en onbewust in. Als ik de controle los kan laten, wat voor mij zeker niet altijd even gemakkelijk is, dan voel ik hoe mijn lichaam in beweging komt. Dit is een beweging die vanuit mijn binnenste lijkt te ontstaan. Het volgen van de beweging, het zijn met wat zich laat zien raakt me steeds weer, omdat het zo authentiek voelt. In de diepte voel ik mezelf, kom ik tot mezelf en voel ik waar het nu om gaat. Mijn lichaam weet het en als ik durf te luisteren dan voel ik wat ik nodig heb. Ik ben weer in contact met wie ik in wezen ben.

De mooiste reis van je leven is 25 cm lang: van je hoofd naar je hart

Craniosacraal therapie is een bindweefsel therapie.

Het craniosacraal systeem is een deelsysteem van je lichaam wat bestaat uit de bottige structuren van je hoofd (cranium) en je heiligbeen (sacrum) en het membraansysteem wat deze structuren verbindt: de hersen- en ruggenmergvliezen. In dit membraan systeem bevindt zich centrale zenuwstelsel met hersenvocht. De vliezen maken deel uit van het bindweefsel. Dit vormt een uitgebreid netwerk door je hele lijf dat andere structuren – zoals organen, spieren, botten, zenuwen – verbindt, scheidt, ondersteunt, ophangt en vasthecht.

Bindweefsel is verbindend weefsel en wordt ook wel fascie genoemd. Het geeft jouw lichaam vorm, steun, bescherming en maakt beweging mogelijk of juist onmogelijk als er letsel of teveel spanning is. Het verbindt jou met je lichaam. Tegenwoordig weten we dat er maar weinig structuren in ons lichaam zijn die niet behoren tot het bindweefsel.

Bindweefsel vormt zich naar hoe jij leeft, wat je meemaakt en hoe jij je uitdrukt. Het draagt herinneringen met zich mee aan eerdere pijn, fysiek en/of emotioneel. Wanneer we dingen meemaken en die niet kunnen verwerken, verstrakt ons bindweefsel. Dit laat littekens achter, de sporen van de pijnlijke gebeurtenis.

In je bindweefsel zitten veel sensoren die trek en druk, warmte, spanning, stress signaleren. Wat ze waarnemen geven ze door aan je brein. De meesten van ons hebben echter geleerd om niet te veel te luisteren naar wat we voelen. We leven vanuit het hoofd en merken de signalen van stress soms niet of nauwelijks op. Niet luisteren naar wat je nodig hebt of waar je grenzen zijn, kan leiden tot stress, ziekte en uitputting. De aanrakende technieken die in de cranio worden gebruikt hebben een positief effect op stress. Ze zorgen daarnaast voor ontspanning van het weefsel, vermindering van pijn en het weer leren luisteren naar wat de sensoren doorgeven.

Je verleden sijpelt de toekomst in

De aanraking door een cranio therapeut is luisterend, volgend, liefdevol en respectvol en biedt tegelijkertijd een warme bedding van veiligheid en vertrouwen. In deze bedding kunnen herinneringen bovenkomen aan pijnlijke gebeurtenissen zoals bijvoorbeeld: een auto-ongeluk of een val van de trap of het genegeerd worden door je ouders in je kindertijd.
In sommige gevallen zien we mensen wel eens dezelfde rollende bewegingen maken die ze bijvoorbeeld tijdens een auto-ongeluk hebben gemaakt of ze kunnen in de verstilling terechtkomen als ze zich ervaringen uit hun kindertijd herinneren.

Deze bewegingen of verstilling begeleiden we met onze handen en we ondersteunen dat met een dialoog, gericht op wat de cliënt voelt. Daarvoor gebruiken we open vragen, waarin beelden een belangrijke plek innemen (SomatoEmotional Release). Door de bewustwording van de pijn van toen en de overlevingsmechanismen die je bent gaan gebruiken, kun je in het hier en nu misschien nieuwe keuzes maken. Zoals het vroeger was, is het nu niet meer: je kunt het ook anders gaan doen. Zo ontstaat weer innerlijke ruimte om te bewegen. Zowel letterlijk als figuurlijk krijg je meer vrijheid. Zo kom je dichter bij jezelf. En ga je meer van jezelf houden.  Er worden betere verbindingen gelegd tussen je bindweefsel en je brein. Dat helpt om jezelf gezond te houden en structureel herstel mogelijk te maken.

Het vak van de toekomst

Cranio werd in de jaren ’70 van de vorige eeuw ontwikkeld door John Upledger, arts en osteopaat. Dr. Upledger was zijn tijd ver vooruit. Met de huidige ontwikkelingen in het onderzoeksveld naar fascie wordt steeds duidelijker dat de zachte, luisterende, diep doorvoelende technieken die we gebruiken voor de fascie te ontspannen – in combinatie met een oordeelloze, luisterende dialoog, waarbij de oplossing uit de cliënt komt – de beste manier is om spanningen in de fascie op te lossen. Tegelijkertijd wordt steeds duidelijker dat heel veel ziekten hun oorsprong vinden in de fascie of samengaan met chronische stress. Al met al zou cranio zomaar eens het vak van de toekomst kunnen zijn.

Een groot deel van de tekst in dit artikel is ook verschenen in het Tijdschrift voor Yoga Internationaal, nummer 3/4, 2023.